به نقل از «اکوفارس»

یاد بزرگان هنر بر صحنه سنگلج

تاریخ انتشار: ۵ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۳۴۰۹۵۸

ادای احترام به موسپیدهای تئاتر

در ادامه کلیپی از اولین دوره برگزاری این مراسم به نمایش درآمد و سپس ضابطیان از احترام برومند دعوت کرد که روی سن حضور پیدا کند. او در ادامه به بیان خاطراتی از دهه ۴۰ و فعالیت‌های نمایشی در آن زمان پرداخت و گفت: تماشاخانه سنگلج می‌تواند تالار ۲۵ شهریوری را زنده کند که بیضایی، ساعدی، رادی، نصیریان، انتظامی، رشیدی و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. در آن فعالیت می‌کردند. چنین آثاری به رغم تفاوت‌هایشان در سبک نگارش و اجرا همه یک وجه مشترک داشتند که همان پرداختن به هویت جامعه ایرانی و بحران‌هایی است که با آن دست به گریبان بوده‌اند. صحنه‌ای که من بر آن ایستاده‌ام روزگاری تصویری جامع از بحران‌های اجتماعی و مقاومت در برابر سلطه بود. تئاتر سنگلج بستر تئاتر اجتماعی بود و روایت‌هایش از جامعه ایرانی آن سال‌ها هنوز از مطمئن‌ترین روایت‌هاست. به همین دلیل حافظه سنگلج گاه مقدم از روایت رسمی از تاریخ آن دوران است.

برومند در ادامه با اشاره به نمایش‌هایی که داوود رشیدی روی صحنه تماشاخانه سنگلج برده بود، اضافه کرد: برای برگزاری دومین دوره مراسم داوود رشیدی به سنگلج آمده‌ایم؛ همان صحنه‌ای که رشیدی در دهه ۴۰ «دیکته»، «زاویه» و «وای بر مغلوب» را روی صحنه برد. انتخاب متن‌هایی از ساعدی و صیاد برآمده از همان رویکرد اجتماعی بود که او بر آنها پای می‌فشرد. او بر این باور بود که اگر نمایشی درکی از مسائل زمانه خویش نداشته باشد، ارتباطش را با تماشاگران از دست می‌دهد.

همسر داوود رشیدی اضافه کرد: رشیدی تمامی تلاش خود را در کنار دیگر فعالیت‌هایش بر تکامل شیوه‌های اجرای نمایش فولکلور ایرانی کرد. نتیجه آن در نمایش حاتمی بسیار موفقیت‌آمیز بود. او در دهه ۴۰ وجوه متفاوت نمایش ایرانی را آزمود. اکنون ما با فاصله نیم‌قرن از آن تجربیات، در همان صحنه ایستاده‌ایم. بازگشت به این مکان امری اتفاقی نیست. در زمانه‌ای که بیم آن می‌رود که سلطه تئاتر تجاری و گیشه‌گرا بر اهداف اجتماعی تئاتر ایران سایه بیندازد، تامل بر تاریخ سنگلج حال به هر بهانه‌ای - که یادواره رشیدی می‌تواند یکی از آن باشد - در حکم تاکید نهادن بر رسالت اجتماعی تئاتر و حرکتش به سوی توده مردم است. او در پایان صحبت‌های خود گفت: همه می‌ایستیم و هنرمندانی را که روزی بر این صحنه حضور داشتند، تشویق می‌کنیم. محمدعلی کشاورز، جمشید مشایخی، جمیله شیخی، محمود استادمحمد، ایرج راد، بهرام بیضایی، حمید سمندریان، عباس قوامی، جعفر والی، هما روستا و...

تقدیر از اسطوره‌شناس

با پخش کلیپی درباره جلال ستاری پژوهشگر، محقق و اسطوره شناس ایرانی مشخص شد که قرار است اولین نشان داوود رشیدی به جلال ستاری اهدا شود. ستاری به دلیل نامساعد بودن شرایط جسمانی‌اش نتوانسته بود در این مراسم حضور پیدا کند که لاله تقیان همسر وی این نشان را از جانب او دریافت کرد. تقیان همسر جلال ستاری از قول این پژوهشگر بیان کرد: جلال از همه تشکر کرد و گفت من آنجا هستم. با داوود هستم. مثل همان شصت، هفتاد سال پیش. در ادامه جواد مجابی نویسنده، شاعر و طنزپرداز روی سن دعوت شد تا درباره جلال ستاری صحبت کند. وی درباره این پژوهشگر گفت: ستاری نمونه یک روشنفکر فرهنگی خلاق است. روشنفکر خلاق یعنی کسی که نقد خردورزانه دائمی راجع به وضعیت بشری برای مخاطبان خود دارد. او منتقد خردمندی بوده که به‌طور مستمر کار کرده و مخاطبان اصلی او کسانی هستند که شیفته فرهنگ ایران‌ هستند.

مجابی ادامه داد: ستاری حدود ۱۰۰ کتاب نوشته است که به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین بخش، اسطوره‌شناسی در جهان و شناساندن فرهنگ و اساطیر ایرانی است. او کتاب‌هایی نوشته است که به‌صورت عمیق و گسترده اسطوره‌های ایرانی را مطرح کرده‌اند. ستاری اشراف زیادی بر فرهنگ ایران دارد و به این ترتیب توانست نمادهای ایرانی را رمزکاوی و رازگشایی کند.  وی ادامه داد: ستاری در کنار فعالیت‌های تحقیقاتی و تالیفی به ادبیات نمایشی هم توجه داشته و کتاب‌های بسیار دقیق و عالمانه‌ای نوشته است. در بخش سوم فعالیت‌های او به نقد و تحلیل فرهنگی می‌رسیم که مجموعه این کارها نشان می‌دهد او اندیشمندی است که یک لحظه در برابر مشکلات عقب نمی‌نشیند و با اراده قوی برای کمک کردن به نسل جوان، بخش مهمی از تاریخ را به نسل بعدی منتقل می‌کند. به همین دلیل تا چندین نسل مدیون کوشش‌های خلاق او خواهیم بود.

نشان استاد پیر برای تئاتری جوان

بعد از صحبت‌های مجابی با پخش بخش‌هایی از نمایش «چشم به راه گودو» پنجاهمین سال اجرای این اثر نمایشی گرامی داشته شد. این نمایش‌نامه که ساموئل بکت آن را نوشته ‌است، بیشتر با عنوان «در انتظار گودو» شناخته می‌شود. در ادامه مراسم، دومین نشان داوود رشیدی به محمد مساوات نویسنده و کارگردان جوان و تجربه‌گرای تئاتر اهدا شد. برای اهدای این نشان از آتیلا پسیانی دعوت شد که درباره مساوات صحبت کند.

پسیانی بیان کرد: داوود رشیدی همیشه حامی جوانان بوده است و هوای آنها را داشته است و بسیار با معناست که این نشان به محمد مساوات اهدا شود. ۲۵-۲۰ سال قبل اصلا به تئاتر تجربی و کسانی که این نوع کارها را می‌کردند اهمیت داده نمی‌شد تا اینکه نسلی نو اندیش مثل کوهستانی، معجونی، عاقبتی، دشت آرای و غنی زاده از راه رسیدند و بعد از آنها نسل نوجوی دیگری چون اشکان خیل‌نژاد، جابر رمضانی، رضا ثروتی و محمد مساوات فعالیت خودشان را در این زمینه آغاز کردند که من با افتخار این جایزه را به مساوات تقدیم می‌کنم. سپس نشان داوود رشیدی به محمد مساوات اهدا شد و مساوات نیز با اشاره به اینکه شب هیجان‌انگیزی را تجربه کرده است گفت به این نشان خیلی احتیاج داشته است.

نشان مشترک برای دو نفر

با پخش تصاویری از صحبت‌های رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب درباره فیلم «توران خانم» و چگونگی تولید این فیلم و مجموعه «کارستان» مشخص شد که دریافت‌کنندگان سومین نشان داوود رشیدی، رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب هستند. پیش از دریافت نشان، فیروزه صابر، مدیرعامل بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان درباره پروژه «کارستان» و همکاری با بنی‌اعتماد و میرطهماسب سخن گفت. رخشان بنی اعتماد به دلیل انجام جراحی پا نتوانسته بود در این مراسم حضور یابد، اما پیامی تصویری برای حضار فرستاده بود و باران کوثری به جای او جایزه‌اش را دریافت کرد. جایزه میرطهماسب نیز توسط فیروزه صابر به وی اهدا شد. در پایان مراسم از کارآفرینانی که در پروژه «کارستان» درباره آنها فیلم ساخته شده بود و کارگردانان این مجموعه دعوت شد تا روی سن حاضر شوند.

      

منبع: اکوفارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۳۴۰۹۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قصه سنگلج به کجا رسید؟

اوایل اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ از تخریب ساختمان همجوار این بنای تاریخی، که در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، خبر داد و با توجه به لرزش‌هایی که هنگام تخریب به این تماشاخانه وارد شده و از آنجا که این بنا روی قنات قرار گرفته و پیش‌تر هم فرونشست داشته است، ادامه تخریب ساختمان کناری و به دنبال آن گودبرداری و ساخت سازه‌ای جدید را تهدیدی جدی برای تماشاخانه سنگلج اعلام کرد. از سویی، تخریب این ساختمان ظاهرا غافلگیرکننده بوده، چون آنطور که مدیر کل هنر‌های نمایشی گفته آنها تا پیش از عید پیگیر بودند تا آن ساختمان به این تماشاخانه واگذار شود.

کاظم نظری ـ مدیر کل هنر‌های نمایشی ـ نیز گفته بود: «شهرداری تهران بدون هیچ‌گونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است و برای چال‌برداری در این مکان باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرد»، اما محسن سعادتی ـ معاون میراث فرهنگی استان تهران ـ به ایسنا گفت که «شهرداری پیش از تعطیلات نوروز از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام گرفته بود و پاسخ به آن استعلام این است که طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج می‌توانند ساختمان را بسازند.»

معاون میراث فرهنگی استان تهران که به تازگی از تماشاخانه سنگلج و ساختمانی که در جوار آن تخریب شده، بازدید کرده است، اظهار کرد: ساختمان را شهرداری تخریب کرده و زمانی که از آن بازدید کردم درحال تخلیه نخاله‌ها بودند.

او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آنکه تماشاخانه سنگلج در فهرست آثار ملی ثبت شده و عرصه و حریم مشخص دارد، ساختمان همجوار آن تخریب شده و متعاقبا اجازۀ ساخت سازۀ جدید در عرصه و حریم آن داده شده است؟ گفت: مِلکی که تخریب شده است و برای آن استعلام گرفته شده بود، بنای تاریخی و میراث فرهنگی نبوده است. از طرفی، طبق ضوابط حریم، اگر یک بنای تاریخیِ ثبت‌شده داخل حریم مصوب دیگری قرار داشته باشد، مقررات و ضوابط آن حریم مصوب، ملاک خواهد بود. ساختمانی که تخریب‌شده در بافت تاریخی سنگلج بوده، پس ضوابط حریم این بافت شامل حال آن می‌شود. شهرداری استعلام گرفته و این موارد به آنها ابلاغ و تاکید شده است که ملاک باید ضوابط عمومی حریم مصوب باشد.

معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره اینکه براساس ضوابطی که میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج تا چند متر اجازه ساخت دارد؟ گفت: ساخت و ساز باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم بر حریم بافت سنگلج باشد، که سازه‌ها در حریم این بافت می‌توانند ۱۲ متر ارتفاع داشته باشند.

سعادتی در پاسخ به برخی اظهارت درباره ساخت ساختمانی ۲۰ طبقه در جوار تماشاخانه ثبت ملی سنگلج، اظهار کرد: از این موضوع اطلاعی ندارم. آنها باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم در بافت سنگلج این ساختمان را بسازند، که طبق این ضابطه می‌تواند تا ۱۲ متر باشد. در این مورد، ضابطه عمومی حریم مصوب ملاک عمل ما است.

معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به نگرانی‌های تماشاخانه سنگلج درباره آسیب و خسارات احتمالی وارده به این بنای قدیمی، با توجه به لرزه‌هایی که هنگام تخریب ساختمان همجوار به آن وارد شده و خطراتی که از بابت تشدید فرونشست پیش‌بینی شده است، تاکید کرد: هنگام ساخت سازۀ همجوار نباید خسارتی به ملک ثبت ملی‌شده تماشاخانه سنگلج وارد شود و معیار‌های مهندسی و حفاری در حریم مصوب باید مدنظر قرار گیرد.

سعادتی در پاسخ به نگرانی‌هایی نسبت به عمق گودبرداری ساختمان جدید واحتمال ساخت طبقات بیشتر در زیر زمین که تماشاخانه سنگلج را در تهدید بیشتر قرار خواهد داد، گفت: درباره ساخت طبقات در عمق زمین اطلاعی ندارم. به هر حال میراث فرهنگی بازدید‌های مستمر خود را خواهد داشت تا مشکلی پیش نیاید. برای ما هم بنا‌های تاریخی که ثبت ملی شده‌اند خط قرمز هستند. میراث فرهنگی در کنار تماشاخانه سنگلج است و تا جایی که بتواند از آنها دفاع می‌کند.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری